KERVAN PLAKÇILIK SUNAR....

[HASAN]

43 yılı profesyonel olarak müzikle müştegil olarak geçmiş 62 yıllık bir hayat; Orhan Gencebay 2006 baharında doğum ayım olan Nisan'da Ayın Şarkılarında. En baştan söylemek lazım; Gencebay şarkıları zor iştir, hatasız kul olmaz...


1-NEREDESİN LEYLAM (1966): Orhan Gencebay'ın henüz sesinin oturmadığı hatta Ahmet Sezgin'e benzediği dönemlerden. Bilinen, ulaşabildiğimiz üçüncü 45likten. İlk dinlediğimde Ahmet Sezgin ya da Neşet Ertaş'ın kayıp türkülerinden birisi zannetmiştim ama Orhan Gencebay olduğunu öğrendiğimde şaştım kaldım.

2-MEYHANECİ SIRDAŞIM (1969): Diğer isimleriyle Derdim Dünyadan Büyük, Musalla Taşı ve sadece bir Almanya albümünde rastladığım kadarıyla Dertliyim. Telif sorununun henüz bugünkü kadar çapraşık olmadığı bir dönemde neden bu kadar çok isme sahip anlamış değilim. Bu şarkının ilk versiyonu hakkında bir şehir efsanesi dolaşır. Şarkı o kadar dertli o kadar hüzünbazdır ki uğrunda 18 kişi kendini intihar etmiştir. Bu şarkıyı dinleyip intihar eden birinin varlığı bana çok da imkansız gelmiyor ama tabii ki 18 sayısı abartı gibi. Beni ilgilendiren ise ikinci ve çok az karşılaşılan versiyonu. Muhteşem bir bağlama düzeneğine sarılı Orhan Gencebay zirvelerinden biridir bu versiyon.

3-HOR GÖRME GARİBİ (1971): Türk müziğinin çok seslendirilmersinde bir nevi öncü olan besteler arasında önemli bir konumdadır. Birçok sanatçı yeniden düzenlemiş ya da yorumlamıştır. Lakin hiçbiri (Erkin Koray-TER hariç) Gencebay'ın bu ilk düzenlemesine yetişememiş. Bağlamanın stüdyodaki olanaksızlıklara rağmen adeta orkestra görevi gördüğü enfes bir şarkı. Ayrıca 1976 yılında başlayacak sistem ve toplumsal yaşam standartları anatemalı şarkı sözleri için de başattır Hor Görme Garibi.

4-KADERİMİN OYUNU (1971): Gencebay'ın İstanbul Plak'la yaptığı şarkıların arasında en komplikesi ve en güzeli diyebilirim. Kendi yaptığı yeniden düzenlemede bile asıl kalitesinin yanından geçemediği tarihe yazılan enfes notlarından biriydi. Kendisine altın plak kazandırmış plaklardan da biridir ayrıca. Tam yalnızlar rıhtımında dinlenecek parçalardan.

5-DERTLER BENİM OLSUN (1974): Hem sözleri bakımından neredeyse bir ilk olması hem adını verdiği filmin sinemalarda en çok iş yapmış Gencebay filmi olması ve hem de arka yüzündeki Gönül'ün kalitesiyle bir olup yılın en iyi 45liklerinden birinin a yüzüne yerleşmesi açısından yine 70'lerin önemli şarkılarındandır. Aşkı sevgilinin mutluluğunda yakalamaya çalışan ama yine de bir kaybeden olmaktan öteye geçemeyen aşka aşık bir öykü. Neşe Karaböcek yorumuyla da bugünlere gelebilen şarkı kolay kolay iyi bir yeniden düzenlemesi yapılamayan nadide bir şarkıdır.

6-BİRARAYA GELEMEYİZ (1975): Gencebay kataloğunda Hatasız Kul Olmaz'dan sonra bana göre en iyi bestedir. Sözlerini Nihat Dalay'ın yazdığı ve fakir erkek temasıyla arabeskin özellikle ikinci yarısında kalitesiz örneklerde kullanılabilecek konusuyla yine bir erken dönem şarkısı olabilmiş. Turhan Yükseler ve Cengiz Teoman'ın Kervan Plak Stüdyo Orkestrasına bu plak için dahil olduğunu düşünürsek Baba'nın kanındaki rock kıvılcımlarının nasıl doruklarda olduğunu daha iyi anlayabiliriz sanırım. Ortadaki zurna solo kimilerine gereksiz gelse de o kısmıyla ve geçişteki enfes bateri solosuyla tam anlamıyla bir şaheser.

7-HATASIZ KUL OLMAZ (1976): Bu şarkı için başlı başına bir yazı yazmak yok yok kitap yazmak gerekir bence. Türk Müzik Tarihinin en iyi şarkısı olarak kabul ediyorum. 5 dakikalık bir müzik ziyafeti. Doğduğum Ankara topraklarından İrlanda'ya oradan alıp Orta Afrika'ya sürükleyebilen tüm bir serbest çalışma mantığıyla hazırlanmış. özellikle sözlerindeki çaresizliğin yüceliği… Sanırım ne yazsam eksik kalır. En iyisi dinlemek…

8-BIRAKIN DA YAŞAYALIM (1977): Batsın Bu Dünya, Hatasız Kul Olmaz, Beni Böyle Sev… Bunlar hep sloganlaşmış şarkı isimleriydi 70'li yıllarda. Hatta Hatasız Kul Olmaz atasözü görevi görürdü bile diyebiliriz. İşte Bırakın Da Yaşayalım da böylesi bir sloganlaşmış şarkı. İçerdiği müzikal gel-gitleriyle de biz özel Gencebay dinleyicileri için hatırlanabilecek ama en önemli özelliği şüphesiz slogan-şarkıların sonuncusu olması.

9-EN BÜYÜK SIR (1975): Orhan Gencebay, 1990'larda Sibel Can'ın yükselişine destek çıkmış bir sanatçıydı ama Sibel Can ilk değildi. 1970'li yıllarda müzisyen Burhan Tonguç'un üvey kızı Biricik Tonguç'a hem Kervan Plak kapılarını açmış hem de bestelerini vermişti. Bununla da yetinmedi; Türkiye'nin ilk düet örneklerinden birinde En Büyük Sır'da Biricik'e eşlik etti. Bu şarkı ilk önce Biricik hesabına çıkan bir 45likte yayınlandı. Orhan Gencebay plaklarında ise Batsın Bu Dünya albümünde yer bulabildi. Başındaki gitarları ve düete uygun sözleriyle hatırlanabilir eserlerden.

10-BİR GÖRÜŞTE AŞIK OLDUM (1977): Bu şarkının benim için özelliği Ümit Şarkısı ile beraber bendeki Gencebay fanatikliğini oluşturan şarkı olmasıdır. Hatta ilk aldığım Orhan Gencebay kasedide şarkının içinde yer aldığı Yarabbim albümüdür.

11-KAHROLAYIM (1984): Orhan Gencebay'ın 3 dönemi vardır. İlki Topkapı Plak ve Columbia'dan çıkan yarı-amatör dönemi, diğeri Bir Teselli Ver'den başlayıp Dil Yarası'na kadar olan dönemidir. Kahrolayım 3. dönemin (Dil Yarası ile beraber) açılış şarkısıdır. Dil Yarası plağında bulunan Kahrolayım tipik Ali Tekintüre yapıtıdır ama diğer örneklere göre daha incelikli noktalar taşır. Fazlasıyla dumanlı bir havada olmasına rağmen dikkatle dinlendiğinde akılcı müziğin birçok kuralına sahiptir.

12-DÖN (1986): Orhan Gencebay'ın şair ve “mahalle”den arkadaşı, abisi Cemal Safi ile müzikal ortaklığının başlangıcıdır Dön. Safi, şiirlerinde belli kalıpların dışına çıkamamış olmasa da gerçek bir “söz büyücüsüdür” ve Orhan Gencebay da onun birçok şiirine müziğiyle hayat vermiştir. Dön'de Safi, sevdiğinin varolan tüm negatif ve anti-toplumsal özelliklerine rağmen kendisine kapısının daimi açık olduğunun naatini düzerken Orhan Gencebay kısa da olsa şiire hakkını veren içliliği ve hareketliliği bir potada eriten şahane bir düzenleme getirmiştir.

13-SENDEN SONRASI (1988): Bu şarkı şuanda piyasada olmayan ve muhtemelen tek baskı çıkmış olan Kervan Plakçılık bünyesindeki sanatçılardan oluşan bir toplama albümde yer aldı. Cemal Safi'nin tasavvufi bestelerinden biri olan Senden Sonrası, Orhan Gencebay'ın elinde adeta bir dönem şarkısı olup çıkıverdi. Bir sevgiliye rahatlıkla övgü olarak sunulası sözlerinin bestesine kıvrım kıvrım yerleşmesine maalesef albümün yeniden basımı yapılmadığından çok şanslı birkaçyüz kişi tanık olabildi.

14-YA EVDE YOKSAN (1989): Özellikle Neredesin Firuze soundtrack albümünde müzikle (Özcan Deniz hariç) alakasız Vatoz Aş. Grubu tarafından enstrümansız seslendirilince biranda eski şöhretini yeniden bulan Ya Evde Yoksan yine bir Cemal Safi şiiriydi. Aynı albümde bulunan İç Benim İçin ile birlikte dinlendiğinde olmadık duygulara yönlendirebilecek hele de ayrılık sendromunun henüz etkisindeyseniz rahatlıkla sizi en yakın mey-haneye sevkedecek denli içlidir. Vatoz Aş. Bu şarkıyı komedi unsurlu olarak kullansa da aslının etkisini bozmamış. Bir de “Fahişeler gibi açık saçıksan” dizesinin “Saç baş darmadağın açık saçıksan “ şeklinde bestelenmesiyle de gündemi işgal eden bir özelliğe de sahiptir.

15-NİKRİZ RÜYASI (1991): Hasret Rüzgarı albümünde yer alır.”Dinlediğinizde enstrüman çalmaya sevk eden şarkılar” listesinde benim için 1 numaradır. Nikriz Rüyası'nı dinleyip de bağlama çalabilmek istemeyen biri ya zaten çalabiliyordur ya da şarkıya kendini vermemiştir diye düşünürüm hep. Sanırım ömrümde duyabileceğim en müthiş ve en gaz bağlama solosu bu şarkıda yer alacak. Orhan Gencebay her ne kadar “sazcılığıyla” ön plana çıkmasa da biz takipçileri onun bu özelliğini iyi biliyor olacağız hep.

16-AYŞEN (1992): Orhan Gencebay'ın Cemal Safi ile işbirliğinin doruk noktasıdır Ayşen. Öyle ki Klasikler-2 albümünde biz birçok Cemal Safi şarkısı göreceğimizi düşünürken o albümde yalnızca Ayşen'i görebilmiştik. O kadar kuvvetli ve beğenilen bir şiirin altında nasıl beste yaparsanız yapın güfte besteyi ezebilirdi. Ama bu çok önemli dezavantajın riskini alan Orhan Gencebay biz dinleyicilerine adeta “Safi söz büyücüsüyse ben de notaların büyücüsüyüm” diyordu. 90'lı ve 2000'li yılların en iyi Gencebay şarkısı kanımca Ayşen'dir.

17-AYRILIKTAN VAZGEÇELİM BİZ (1993): En Büyük Sır maddesinde de değindiğimiz gibi Orhan Gencebay henüz emekleme döneminde olan Sibel Can'a başlı başına bir albümüne kendisini enterne ederek kocaman bir el uzatmıştı. Hatta Sibel Can'ın Orhan Gencebay'sız solist olarak söylediği 3 tane de şarkı yer aldı bu albümde. Albümün açılış şarkısı olan Ayrılıktan Vazgeçelim Biz'de ilan-ı aşk tematiğini güzel bir alt-müzikle yakalayan ikili tebessüm bırakacak ilginç bir şarkıya da böylelikle imza atmış oldu.

18-GÖNÜL DAĞI (1994): Orhan Gencebay türkü kanallı şarkılarına 1990'larda oransal olarak daha az yer verdi. Ama bunlardan biri olan Gönül Dağı deyim yerindeyse herkesin kulağına bir şekilde yerleşmiş olan Neşet Ertaş'ın Gönül Dağı'nın kalitesine bile erişebilmiş muhteşem bir beste oldu. Şarkı Yalnız Değilsin albümünde yer aldı ve tanıtımı pek iyi yapılamadığından kayıp güzelliklerinden biri olarak bizlerde yer etti.

19-BATSIN BU DÜNYA (REMİX) (2002): Batsın Bu Dünya tartışmasız, Orhan Gencebay'ın en sevilen şarkısı. Benim bazı nedenlerden dolayı pek hoşlaşmadığım bu şarkıya çıkışından 27 sene sonra bir Dışbank projesi olan İdeal Aşk single'ında İskender Paydaş düzenlemesiyle yeniden yorumlama şansı tanındı. Albüm çok da sattı ama bu şarkıdan sonra kitlesel Gencebay-severlerden bir kısmı Baba'yı club şarkıcısı olmakla suçladı. Çünkü şarkı bariz bir biçimde özellikle de stadyumvari sesler empoze edilerek club'larda da dinlenilebilir, orijinalinden fazlasıyla kayma gösteren bir rotaya oturmuştu. Fakat Orhan Gencebay'ın asıl amacı bu değildi elbette. Bence amacını zaten single'ın Dışbank için kullanılan reklamlarında fazlasıyla ortaya koyabilmişti ama Batsın Bu Dünya'ya da bir şekilde yeniden düzenleme gerekiyordu.

20-HATASIZ KUL OLMAZ-3 (2005): İlki ve en şahanesi 1976'da, ikincisi Klasikler isimli best of'da yapılan Hatasız Kul Olmaz üçüncü ve son düzenlemeyi de Fatih Akın'ın İstanbul Hatırası isimli İstanbul müzikleri temalı belge-filminde gördü. Bu versiyonda piyano, perküsyon, kontrbas ve tabiî ki bağlamasıyla Orhan Gencebay yer aldı. Tamamen fişsiz düzenlenen ve hatta filmin internet sitesinde çok kısa bir de klibi olan şarkı Orhan Gencebay'ın yer yer detone olmasına hatta sözleri karıştırmasına rağmen bestedeki olağanüstü kodların sayesinde gönüllerimizdeki dost yerini aldı.



Orhan Gencebay'ı 20 şarkıyla anmak onun müzikal hayatının yüzde birine dahi inememektir aslında. Ama hiç olmazsa küçük bir fikir oluşturabilir zihinlerde. Yukarıdaki şarkılardan daha güzelleri de var plaklarda. Okuyucu “şu şarkı neden yer almamış” diye yüksünebilir hatta ama sayımız 20 ve üstüne çıkmayı düşünmüyorum. Bu yazıda da her zaman olduğu gibi Pınar Bozkurt ve kadim dostum Kadri Karahan birer şarkılık haklarıyla yer aldılar. (Elbette hangisi olduğu bende sır). Kendilerine teşekkür ediyorum. Gelecek ay cover şarkılarda görüşmek üzere.

Kervan Plakçılık sundu…


İNTERNETTE GEZERKEN RASTLADIĞIM BİR YAZI

http://www.yasamdersleri.com/yazi.asp?id=2947

[yasakresim]

Eski dostumuz Estarabim'e de bu vesileyle selâm gönderelim.

[sabır taşı]

haklısın soner....selam olsun estarabime

gözükmüyor ne zamandır..

[topraktan bir can]

evet esterabime benden de çok selamlar.tekrar aramıza bekliyoruz seni en kısa zamanda esterabim.eski dost düşman olmaz

[estarabim]

Eski dostumuz Estarabim'e de bu vesileyle selâm gönderelim.

ve aleykümesselam

da bu yazım benim en çok alıntılanan yazım oldu. Orhan Abimize armağanımdır:)